Ülkemizdeki Ar-Ge Merkezleri Neden Yeterli Buluş Yapamıyor?

Gelişmiş ülkelerde yapılan patent başvuruları incelendiğinde; %72’sini Büyük İşletmelerin, %18’ini Kobilerin, %10’nu Üniversitelerin gerçekleştirdiği görülür.

Kobiler haricindeki kısım %82 olup Büyük işletmeler ve Üniversiteler bünyelerinde Ar-Ge merkezlerinin olduğunu düşünebiliriz dolayısıyla gelişmiş ülkelerde yapılan patent başvurularının büyük çoğunluğu Ar-Ge merkezlerinden çıkmaktadır.

Ülkemizde de son yıllarda Ar-Ge ve Tasarım merkezlerinin kurulması ve teşvik edilmesini sağlayan düzenlemeler yapılmış olup; bu kapsamda birçok Ar-Ge ve Tasarım merkezi kurulmuştur.

Sanayi ve Teknoloji Bakanlığının verileri kapsamında 2020 yılını baz aldığımızda;

Ar-Ge Merkezi sayısı: 1.236     Personel sayısı: 60.173 kişi

Sektör ağırlığı: Makine ve teçhizat imalatı, otomotiv yan sanayi, bilgisayar ve iletişim teknolojileri, yazılım …

Tasarım Merkezi sayısı:371      Personel sayısı: 8.001 kişi

Sektör ağırlığı: Mühendislik ve mimarlık, imalat sanayi, makine ve teçhizat imalatı, otomotiv yan sanayi, mobilya olduğu görülmektedir!

Ülkemizde hatırı sayılır miktarda Ar-Ge ve Tasarım Merkezi bulunmaktadır, peki ama bu merkezlerden 2020 yılına kadar kaç buluşa patent alınmıştır?

Ar-Ge Merkezlerince alınan patent tescil sayısı: 5.721

Tasarım Merkezlerince alınan patent tescil sayısı: 398

Henüz tescil aşamasını tamamlamamış 14.724 patent başvurusu da bulunmaktadır.

Tescil aşamasını tamamlamamış olan başvuruları da Ar-Ge ve Tasarım Merkezlerince yapılan buluş kapsamında düşünsek dahi toplam sayı 20.843’te kalmaktadır.

68.174 kişinin çalıştığı 1.607 Ar-Ge ve Tasarım Merkezinin, 2020 yılına kadar yaptığı toplam patent başvurusu sayısı sadece 20.843 olup bunun büyük çoğunluğu da henüz tescil edilmemiştir. Oysa gelişmiş ülkelerin Ar-Ge merkezlerinin çalışmaları incelendiğinde çalışan her mühendis başına her yıl 1 patent başvurusu düştüğü görülmektedir. Gelişmiş ülkelerin oranları uygulandığında ülkemizdeki Ar-Ge merkezlerince her yıl 68 Bin patent başvurusu yapılması gerekir! 

 

Ülkemizde Ar-Ge ve Tasarım merkezlerinde neden yeterince buluş yapılmıyor?

Diğer bölümlerde ayrıntılarıyla bahsettiğimiz üzere ülkemizde faaliyet gösteren Ar-Ge merkezleri bünyesinde Patent Mühendisi olmaması ve aralarında yetkin Patent Vekillerinden de destek almamaları, yapılan buluş sayısının ve alınan tescil sayısının az olmasına neden olmaktadır.

Ar-Ge merkezleri, kamuya açık sektör bilgilerini, teknoloji takibini iyi yapamamakta olup zaten çoktan bulunmuş teknolojileri yeniden bulmak için zaman, emek ve para harcamaktadır.

En önemli husus da ülkemizde her alanda olduğu gibi maalesef Ar-Ge ve Tasarım merkezi alanında da hile-i şeriyye (kanuna uygun hile) yapılmasıdır. Firmalar, verilen desteklerden, vergi indirimlerinden yararlanmak için henüz teknik ve bilgi alt yapısını oluşturmadan Ar-Ge ve Tasarım merkezleri kurduklarından tam randımanlı çalışma yapılamamaktadır.

Diğer yandan yasal mevzuatlar ülke ve ticari gerçeklerle uyuşmamaktadır; Ar-Ge merkezi olabilmek için en az 15, Tasarım merkezi olabilmek için en az 10 çalışan olma şartını karşılamak ve de çalışan maliyetlerinden kaçınmak için firmaların başka alanlarında çalışan mühendisler sanki merkezlerde çalışıyor gibi gösterilip çalışan sayısı abartılmaktadır. Ar-Ge merkezinin kapısından girmemiş kişiler buralarda çalışıyor gösterilmektedir.

Buluşların ve özellikle yazılımların çoğu kalabalık çalışma ortamlarında yapılmaz, belli bir hedefe kilitlenmiş alanında uzman birkaç kişiyle gerçekleşir.  Mevzuatların ülke gerçekleri ve şartlarını dikkate alarak düzeltilmesi şarttır!